|
|
|
|
|
2. COLUMN: Overheid onbetrouwbare partner voor de non-profit sector
Rubriek: overheid
Door: Jordan van Bergen, persoonlijke mening
Ik moet helaas constateren dat de non-profit sector niet kan en moet vertrouwen op een betrouwbare relatie met de overheid. Voor mij persoonlijk is inmiddels wel duidelijk geworden dat een overheid aan haar eigen huishouding en belangen denkt en dus nooit daadwerkelijk op zal komen voor de belangen van de non-profit sector of de donateur. Het lijkt mij dan ook zeer verstandig dat de non-profit sector in Nederland dankbaar gebruik maakt van de mogelijkheden die de overheid biedt (ook fiscaal gezien) maar hier niet hun huishouding op inricht. Je weet namelijk nooit wat de overheid van plan is hiermee en je mag en kunt hier dus niet op vertrouwen.
Je moet als non-profit sector en individueel goed doel volledig onafhankelijk kunnen opereren van de overheid. Dat een lobby met de overheid kan helpen is prima en dat moet de non-profit sector ook vooral blijven doen maar je kunt er domweg niet op vertrouwen dat verworven rechten blijven bestaan.
Hoezo onbetrouwbaar?
Dat de overheid een onbetrouwbare partner voor de goede doelen wereld is zal ik zo dadelijk opsommen. Eerst datgene wat er aan zit te komen m.b.t. de ANBI wijzigingen op 1 januari 2014 en waar ik persoonlijk 100% achter sta.
Het ministerie van Financiën zal de bestaande eisen m.b.t. de ANBI-status [per 1 januari 2014] uitbreiden. Deze eisen zijn dat:
- De instelling via internet op elektronische wijze informatie met betrekking tot haar functioneren, openbaar maakt.
- Deze informatie moet ten minste bestaan uit:
- de naam van de instelling;
- het KvK nummer
- het post- of bezoekadres, het telefoonnummer en het e-mailadres van de instelling;
- de doelstelling volgens de regelgeving van de instelling;
- de hoofdlijnen van het actuele beleidsplan
- de bestuurssamenstelling en het beloningsbeleid van de instelling;
- een actueel verslag van de uitgeoefende activiteit of activiteiten van de instelling;
- de balans en de staat van baten en lasten, met toelichting
In juli wordt in de Staatscourant deze maatregel gepubliceerd. De gevraagde gegevens mag je als ANBI publiceren op je eigen website of via de eigen branchevereniging. Ik verwacht dat de Kennisbank Filantropie, het CBF en wellicht ook GeefGratis ook mogelijkheden gaan bieden. Mijn tip is het gewoon op je eigen website te doen en niet te vertrouwen op centrale databanken omdat niemand weet wat hiermee gaat gebeuren en het voor je als goed doel niet duidelijk is welke belangen men heeft met deze centrale databanken. Wie zegt dat jouw belangen als goed doel behartigd worden door deze centrale databanken? Doe het dus gewoon op je eigen website is mijn advies. In de volgende nieuwsbrief zal GeefGratis (ondanks dat zij geen ANBI op dit moment is en in afwachting is van de uitslag van het hoger beroep) een voorbeeld doorgeven hoe deze informatie op 1 pagina van de website openbaar gemaakt kan worden.
Allemaal prachtig nieuws en goed voor de donateurs en de transparantie. Echter is dit een drogreden van jewelste. Het is de overheid om iets heel anders te doen. Ik zal hierna de dubbele agenda van de overheid proberen duidelijk te maken.
Dubbele agenda overheid filantropische sector
Het Ministerie van Veiligheid en Justitie maakt in een brief aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaar het volgende bekend op 25 april 2013:
“Bij het geven aan een goed doel speelt vertrouwen een zeer belangrijke rol. Hoe meer vertrouwen in de sector filantropie, hoe eerder de burger of het bedrijf bereid zal zijn een bijdrage te leveren, in de vorm van giften, sponsoring of vrijwilligerswerk. Het belang van de filantropische sector voor de Nederlandse samenleving is onmiskenbaar. De goededoelensector levert een belangrijke bijdrage aan ons aller welzijn en aan het behoud van de samenleving. Met de hierna beschreven maatregelen werken de sector filantropie en de Rijksoverheid gezamenlijk aan het vergroten van transparantie en daarmee aan het vertrouwen in de sector.”
Fantastisch uitgangspunt waar iedereen achter staat maar dus een drogreden van jewelste. Onder het mom van het vergroten van transparantie zal het vertrouwen in de goededoelensector groter worden. Daar zal ook niemand om heen kunnen maar is een open deur. De grote vraag blijft echter of de manier waarop de overheid samenwerkt met de filantropische sector vanuit deze transparantie doelstelling wordt gedaan?
Het is frappant te noemen dat juist het Ministerie van Veiligheid en Justitie zich met de goededoelensector bemoeit. Dat heeft natuurlijk en bovenal maar 1 reden. De overheid wil volledige controle op en over de non-profits in Nederland. Transparantie heeft hier niets mee te maken. Alle regelgeving vanuit de overheid is gebaseerd op het voorkomen van terrorisme financiering en het witwassen van geld. Om controle en vat op de non-profit wereld te krijgen en te houden zijn regels noodzakelijk. Echter hoor je de overheid dit nooit hardop zeggen. Dit is de dubbele agenda van de overheid waarover ik het heb. Deze dubbele agenda zal nadelige gevolgen hebben en juist de transparantie NIET ten goede komen. Als we een overheid zouden hebben die gewoon aangeeft dat het haar te doen is terrorisme financiering en het witwassen van zwart geld te voorkomen dan had ik er persoonlijk niet zo’n moeite mee gehad. Echter wordt er nu om drogredenen samengewerkt met de filantropische sector waarbij de transparantie echter niet beter zal worden. Op papier wellicht maar de nieuwe regelgeving zal er juist voor zorgen dat de belangen van de grote bekende goede doelen behartigd worden en dat de kleinere minder bekende goede doelen het steeds moeilijker zullen krijgen vaste voet aan de grond te krijgen.
Als we naar de donateur kijken dan geldt dat die helemaal buiten spel staat en maar moet vertrouwen op datgene wat de overheid, de brancheverenigingen en de keurmerken hun vertelt. Ik durf de stelling aan dat deze 3 partijen het vertrouwen in de non-profit wereld niet zullen verhogen. Ze hebben allemaal een dubbele agenda en dat is zeker niet in het belang van de individuele donateur. Ik verwacht daarom dat door alle belangen die er spelen de transparantie ver te zoeken zal zijn in de non-profit sector en dat de gevestigde orde meer dan voorheen door de toenemende concurrentie haar belangen graag door anderen behartigd zien worden onder het mom van transparantie terwijl de overheid hiermee een hele andere bedoeling heeft.
Onafhankelijk?
Goede doelen horen naar mijn mening volledig onafhankelijk te kunnen functioneren. Los van een overheid of een organisatie die een groot gedeelte van hun jaarlijkse kosten financiert. Door deze afhankelijkheid komen er automatisch belangen boven drijven die kost wat kost verdedigd moeten worden omdat deze de toekomst van de organisatie veilig stellen. Veel organisaties zijn naar mijn mening dus ook teveel bezig met zichzelf in stand te houden via subsidies, bijdragen vanuit loterijen etc. Ik heb een warm hart voor die organisaties die alles up-and-running houden zonder 1 enkele bijdrage vanuit deze organisaties. Het zijn juist deze organisaties die niet afhankelijk zijn van en daardoor veel transparanter over hun werk kunnen rapporteren. Ik geef persoonlijk aan goede doelen die helemaal los van een overheid acteren. Het is wat mij betreft volledig fout te noemen wat onze overheid doet. Zij bepalen voor haar burgers wat een goed doel is door hier een fiscaal stempel op te plakken. Ik heb 1 tip voor de regering die direct heel veel geld oplevert, die de belangen van de donateurs behartigt en die voor gelijkheid zorgt: SCHRAP ALLE FISCALE VOORDELEN voor donateurs die te maken hebben met het geven aan de non-profit sector. Alleen dan geldt dat de goede doelen wereld transparanter wordt. Wat mij betreft moet de overheid zich juist toeleggen op het voorkomen van terrorisme financiering en het witwassen van zwart geld en dat ook gewoon hardop durven zeggen. Nederland is een democratische rechtsstaat. Als we bij Wikipedia kijken geldt dat de definitie van een rechtsstaat is: De rechtsstaatgedachte wil willekeur voorkomen en rechtszekerheid en rechtsgelijkheid bevorderen. Alles wat onze overheid doet m.b.t. de filantropische wereld staat haaks op voorgaande gedachte en willekeur is aan de orde van de dag door de (fiscale) stempels die onze overheid op organisaties plakt!
P.S. Bovenstaande is niet de mening van het bestuur van Stichting GeefGratis maar de persoonlijke mening van Jordan van Bergen, de directeur van Stichting GeefGratis. Het bestuur kijkt dus wellicht anders naar bovenstaande maar geeft mij wel de mogelijkheid om via de nieuwsbrief van GeefGratis mijn persoonlijke mening te ventileren.
|
|
|
|
|
|
|
